پزشکان جهت تعیین شرایط وزن و گروهبندی آن از واحدی بنام شاخص توده بدنی یا BMI استفاده میکنند.به زبان ساده میتوان گفت در صورتیکه وزن بدنی فرد نسبت به قد او بسیار بیشتر باشد چاق محسوب خواهد شد. شاخص توده بدنی وزن ایدهآل را با توجه به قد نشان میدهد که این عدد بین ۱۸/۵ تا ۲۴ میباشد. شاحص توده بدنی ۲۵ تا ۲۹ نشان از اضافه وزن داشتن شخص داشته و در صورتیکه این عدد بین ۳۰ تا ۳۹ باشد، شخص چاق محسوب خواهد شد.و افراد دارای BMI بالای ۴۰ دارای چاقی مفرط بوده که شاخص توده بدنی آنان ۴۰ و بالاتر است که چاقی مفرط این بیماران با توجه به مقدار BMI آنان درجهبندی خواهد شد. محاسبه شاخص توده بدنی ارتباطی با سن و جنسیت نداشته و برای مردان، زنان، کودکان و بزرگسالان به یک شکل محاسبه و در نظر گرفته میشود.توجه داشته باشید که عدد BMI فقط جهت مشخص کردن کلی و تقسیم افراد بعنوان لاغر، نرمال، دارای اضافهوزن و چاق یا دارای چاقی مفرط بکار رفته و بصورت دقیق و علمی میزان خطر چاقی، مقدار چربی یا عضله و یا بررسی استخوانبندی شخص را انجام نمیدهد. جهت بررسی کامل وضعیت فرد نیاز به ارزیابیهای تخصصی پزشک و انجام آزمایشات میباشد. بطورکلی BMI از باقی روشهای محاسبه و بررسی وزن سریعتر و اسانتر بوده و بهمین علت در تمام دنیا بعنوان یک واحد اندازهگیری مشترک و کلی در خصوص بررسی وزن افراد میباشد. جهت محاسبه BMI یا شاخص توده بدنی وزن به کیلوگرم تقسیم بر قد به متر به توان ۲ میشود.
همواره باید این نکته را مدنظر قرار داد که بیامآی فقط یکی از معیارهای مربوط به تعیین واجدین شرایط عمل جراحی چاقی است و قائدتاً معیارهای دیگری هم وجود دارد که برخی اوقات مورد استفاده قرار میگیرند.
تا ماههای گذشته بیماران دارای شاخص توده بدنی (بیامآی) ۴۰ به بالا، بدون در نظر گرفتن عوارض چاقی کاندید قطعی انجام عمل، بیماران دارای شاخص توده بدنی ۳۰ تا ۳۵ در صورت ابتلا به عوارض ناشی از چاقی مانند چربی خون، فشار خون، بیماریهای اسکلتی و … بیماران نژاد آسیایی دارای شاخص توده بدنی ۳۲ در صورت ابتلا به دیابت تیپ۲ و پس از انجام آزمایشات تخصصی، کاندید انجام عملهای جراحی چاقی بودند. در گایدلاین مشترک میان انجمن جهانی جراحان چاقیIFSO و انجمن جراحی چاقی و متابولیک آمریکا ASMBS که در اکتبر ۲۰۲۲ منتشر شد، دستورالعمل جدیدی برای تعیین بیماران واجد شرایط اعمال جراحی چاقی در نظر گرفته شد و بطور کلی ۵ واحد از میزان بیامآی مورد محاسبه کسر گردید.
بر اساس پروتکل جدید:
-بیماران دارای بیامآی ۳۵ به بالا کاندید قطعی انجام عمل بدون در نظر گرفتن عوارض چاقی کاندید انجام عمل خواهند بود.
-بیماران دارای بیامآی ۳۰ به بالا درصورت ابتلا به امراض ناشی از چاقی مانند قند، فشار، چربی خون و… کاندید انجام عمل خواهند بود.
-بیماران نژاد آسیایی دارای شاخص بدنی ۲۷ به بالا فقط ابتلاء بیمار به دیابت تیپ۲ و پس از انجام آزمایشات تخصصی و تعیین نوع دیابت کاندید انجام عمل خواهند بود.
-در برخی موارد، معیارهای آنتروپومتریک نیز برای کاندید نمودن فرد جهت انجام عمل، بکار میروند. یعنی بیمارانی که علیرغم داشتن بیامآی پایین دارای چاقی احشایی یا چاقی مرکزی باشند نیز پس از بررسیهای تخصصی و در صورت صلاحدید جراح، کاندید انجام عمل خواهند بود.
بیماران دارای شرایط جدید اعلام شده کاندید انجام عمل توسط دکتر مسعود عرفانیان میباشند اما پروتکل جدید تا کنون مورد تایید بیمه های کشور نبوده و تسهیلات بیمهای کمامان طبق دستورالعمل گذشته میباشد یعنی فقط بیماران دارای بیامآی ۴۰ و بالاتر تنها مشمول استفاده از تسهیلات بیمه خواهند بود. اطلاعات مربوط به بیمه صرفا جهت آگاهی شما عزیزان بوده و بمنظور کسب هرگونه اطلاعات بیشتر در خصوص تسهیلات بیمهای باید به کارشناسان بیمه خود مراجعه نمایید.